понедельник, 11 марта 2013 г.

Ижкарын ортчем Герд лыдзонъёсы ветлизы якшурбодьяос но. Кыче мылкыдэн бертизы?


Валтись сизён: огазеяськон
Дас кыкети тулыспалэ Вань удмуртъёслэн «Удмурт кенеш» огазеяськон но элькунысь йоскалык политикая министерство Калыкъёслэн эшъяськон юртазы Кузебай Гердлы сизем Элькун лыдзонъёс ортчытизы. Лыдзонъёслэн темазы вал «Удмурт калыклэн лулчеберетэз – герзась кужым».  Докладъёс  чузъяськизы зуч но удмурт кылын.

Кузебай Герд – удмурт калыклэн визьмо но дано пиез, тодосчи но гожъясьчи. Солэн кельтэм ужъёсыз уг вужмо, уг бездо, соос ялан бордазы кыско, возьмало выль эскеронъёсты. Тодосчиос туала мертэтъёслы тупась амалъёсын эскеро Кузебай Гердлэсь котыр ласянь узыр мерассэ (наследизэ).
Ужрадын нош но нош таxе малпан йыре кылиз: Кузебай Гердлэн тросэз верамъёсыз улонэ оз на пыxалэ.   Ог дасо сизёнъес со кельтиз милемлы. Асьмеос соосты вунэтыны кулэ овол. Тужгес но яркытэз: удмуртъёс, огазеяське, ог-огдэс валаса азьлань мынэ.
Туала лыдзонъёсын чузъяськизы портэм темаос: «Новые грани творчества: К.Герд как этномузыковед», «Удмурт кырpан лирика», «Луысал ке дисьтон», «Институт родительства», «Удмурт семья пушкын кусыпъёс но сямъёс».
Трос пумо сюлэм висён  юанъёсты-веранъёсты жутизы ас мылкыдзыя вераськисьёс но. Удмурт кылэз дышетисьёс кулэсмо. 25 ар xоже 160 сюрслы ичиёмиз удмурт калыкмы. 55%-эз гинэ удмурт калык тодэ анай кылзэ. Кивалтисьёс полын ожытгес удмурт адямиос.
 «…Котькыче кыл – одиг адямиен кылдытэм кыл овол. Со быдэс калыкен сюрс аръёс  xоже кылдытэмын. Та сюрс аръёсчxоже калык мар малпаз, мар ужаз, мар выль улон сямъёс кылдытиз – со ваньмыз ик пушкы понэмын луэ. Калыклэн вордиськем музъемез, вордкем лудэз, возьёсыз, чагыресь инъёсыз, будись нюлэсъёсыз  - ваньмыз кыл пушкын синучкон пыр кадь адске. Калык ас кылыныз вераське ке, со улэп калык луэ. Дунне вылысь кыл быре ке, соин вераськись быре ке, сыxе калык но быре», - вералляз Кузебай Герд. Удмурт калык туж узыр портэм сям-йылолъёсын, культураен, ваньзэ сое егит калык, сюлмаз мед пычатоз шуыса,  удмурт кылын тодыны кулэ. 
Лыдpонъёс портэм оръёсти мынизы. Тодосчи Галина Никитина тунсыко ивор сётиз. Туннэ нуналлы тодмо учыръёс, куке асьме кылэз дышето французъёс, швейцарецъёс, венгръёс но мукет калыкъёс. Малы асьмелы анай кылмес дышетонтэм?
Та нуналэ ик ортчиз «Удмурт кенеш» ассоциацилэн Пичи кенешезлэн нырысети пумиськонэз. Вераськон мыниз чаклам ужпумъёсты юнматон  сярысь.  Озьы ик дэмламын Удмурт Кенеш ассоциациез Всероссийской кароно но Федерациослэн Кенешазы удмурт кылэз тоиbсь адямиез одно ик пыртоно шуыса. Та ужъёс азьланьскизы ке, оскыса верам потэ,  Кузебай Гердлэн удмурт калыклы осконъёсыз быдэсмозы.
Любовь НИКОЛАЕВА.
Селычка

Комментариев нет:

Отправить комментарий